Từ chia sẻ của nhiều công ty khởi nghiệp và các quỹ đầu tư mạo hiểm, tờ CNBC nhận định, kế hoạch áp mức phí 100.000 USD cho mỗi hồ sơ xin visa H-1B của Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể tác động nặng nề nhất tới giới khởi nghiệp.
Visa H-1B cho phép doanh nghiệp Mỹ tuyển dụng lao động nước ngoài trong các ngành nghề đòi hỏi kỹ năng cao như công nghệ thông tin, y tế hay kỹ thuật. Tuy nhiên, các công ty khởi nghiệp vốn đã khó tiếp cận chương trình này do hạn ngạch hàng năm có giới hạn.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và thư ký Thương mại, Howard Lutnick, tại Washington (Ảnh: AP)
Desmond Lim, CEO kiêm đồng sáng lập nền tảng công nghệ nhân sự Workstream, cho biết trong năm qua, toàn bộ hồ sơ xin visa H-1B của startup này đều bị từ chối. Ông mô tả việc này là “rất đáng thất vọng” khi cố gắng nỗ lực tìm kiếm kỹ sư tài năng. Năm trước đó, Workstream từng tuyển được một vài nhân sự theo diện H-1B mà Lim gọi là “thay đổi cuộc chơi” cho cả nhân viên lẫn công ty.
“Với startup giai đoạn đầu, mỗi nhân sự đều vô cùng quý giá. Chúng tôi chỉ chọn những ứng viên tốt nhất để nộp H-1B, bởi quá trình này vừa tốn kém vừa mất thời gian”, ông Lim nói.
Giờ đây, việc tuyển dụng sẽ càng khó khăn hơn khi Nhà Trắng dự định yêu cầu mức phí 100.000 USD cho mỗi hồ sơ xin visa H-1B mới, dù chi tiết cụ thể vẫn chưa rõ ràng. Ông Lim cho rằng mức phí này “quá cao để startup giai đoạn đầu có thể chấp nhận”, khiến chiến lược nhân sự bị đảo lộn.
Nhiều băn khoăn
Không chỉ ông Lim, nhiều startup Mỹ và cả lao động theo diện H-1B đang hoang mang trước chính sách mới.
Startup pháp lý Alma, trụ sở tại San Francisco, chuyên tư vấn di trú cho cá nhân và doanh nghiệp, cho biết đã chứng kiến số lượng yêu cầu tư vấn tăng gấp 100 lần chỉ trong vài ngày sau thông báo của Nhà Trắng.
“Khách hàng lo lắng và hoảng sợ, bởi với quy mô hiện tại, họ khó có thể chi 100.000 USD và cạnh tranh về lương bổng” – Aizada Marat, nhà sáng lập kiêm CEO Alma, nói.
Bà Marat nhấn mạnh, bài toán lớn nhất là liệu có đủ nguồn nhân lực trong nước để thay thế khi nguồn nhân lực quốc tế biến mất? Bà cho biết các startup thường dựa vào việc “khám phá” nhân tài nước ngoài để tạo lợi thế trước các tập đoàn lớn.
Giới đầu tư mạo hiểm và chuyên gia đổi mới sáng tạo đồng loạt nhận định startup sẽ là nhóm chịu tác động mạnh nhất.
“Mức phí 100.000 USD gây thiệt hại nặng cho startup giai đoạn đầu, khi họ không đủ nguồn lực như các tập đoàn lớn và lại phụ thuộc vào nhân tài quốc tế để mở rộng”, ông Alexandre Lazarow – Giám đốc điều hành Fluent Ventures – nói với CNBC.
Ông cho rằng startup thường khó tìm kỹ sư và chuyên gia trong nước, nên họ ưu tiên “nhập khẩu nhân lực” thay vì xây dựng đội ngũ từ xa.
Robert D. Atkinson, Chủ tịch Quỹ Công nghệ Thông tin và Đổi mới (ITIF) có trụ sở tại Washington D.C., nhấn mạnh chỉ một vài nhân sự tài năng cũng có thể tạo ra khác biệt sống còn cho một startup. Nguồn nhân lực này còn giúp mở rộng mạng lưới và khách hàng toàn cầu.
Rủi ro sụt giảm vốn đầu tư
Một khảo sát năm 2020 chỉ ra, startup tuyển dụng nhân sự qua H-1B thường có khả năng cao hơn trong việc gọi vốn, niêm yết cổ phiếu hoặc được mua lại, đồng thời đạt nhiều đột phá sáng tạo.
Theo Manish Singh – Giám đốc Đầu tư của Crossbridge Capital, phí mới có thể làm giảm sức hấp dẫn của startup Mỹ trong mắt nhà đầu tư tư nhân và quỹ mạo hiểm, buộc nhiều nhân tài quốc tế phải tìm cơ hội ở nước khác.
“Startup Mỹ có thể mất đà tăng trưởng vốn, trong khi châu Âu hưởng lợi khi thu hút thêm cả nhân tài lẫn sự chú ý từ giới đầu tư”, ông Singh nói.
Trong nhiều năm qua, nhiều quốc gia, đặc biệt là ở châu Âu, đã phải đối mặt tình trạng chảy máu chất xám, khi nhân lực trình độ cao di cư sang Mỹ để tìm cơ hội.
Tuy nhiên, sự bất ổn trong chính sách nhập cư Mỹ, đặc biệt là liên quan visa H-1B, có thể trở thành bước ngoặt.
“Nhiều nhân tài từng xem Mỹ là điểm đến hiển nhiên, giờ đây nghiêm túc cân nhắc các thị trường như Anh hay châu Âu để xây dựng sự nghiệp”, bà Laura Willming – Giám đốc nhân sự và tuyển dụng tại Octopus Ventures tại châu Âu – chia sẻ.