Lời cảnh báo của Fed: Không vội vàng hạ lãi suất khi nguy cơ lạm phát còn rình rập
Ngày 13/10, thị trường tài chính toàn cầu đã được trấn an, nhưng cũng đồng thời nhận về một lời cảnh báo rõ ràng từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Phát biểu tại hội nghị do Hiệp hội Kinh tế Thương mại Quốc gia (NABE) tổ chức ở Philadelphia, Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ Liên bang chi nhánh Philadelphia, bà Anna Paulson đã đưa ra một tuyên bố dứt khoát: Fed sẽ không ngần ngại hành động nếu áp lực giá có dấu hiệu sống lại. Bà nhấn mạnh: “Nếu lạm phát bùng nổ, thể hiện dấu hiệu sống lại, thì Fed sẽ phải phản ứng phù hợp — có thể bằng cách giữ lãi suất ở mức hiện tại, hoặc tăng lên.”
Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ Liên bang chi nhánh Philadelphia – bà Anna Paulson
Tuyên bố này là một sự củng cố chính sách quan trọng, đặc biệt khi nó được đưa ra trong bối cảnh lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn dài vẫn neo ở mức cao. Phát biểu của bà Paulson như một gáo nước lạnh dội vào những kỳ vọng quá lạc quan về việc cắt giảm lãi suất sớm và sâu. Nó tái khẳng định phương châm hoạt động cốt lõi của Fed: ổn định giá cả là mục tiêu tối thượng, và Fed thà hành động quá mức (overtightening) một chút còn hơn là phản ứng chậm trễ trước nguy cơ lạm phát quay lại.
Chủ tịch Fed Jerome Powell cũng mới đây đã thừa nhận nền kinh tế Mỹ đang đối mặt với “ba lực kéo” phức tạp: rủi ro tăng trưởng, áp lực việc làm, và lạm phát chưa ổn định. Sự phức tạp này khiến việc đưa ra quyết định chính sách tiền tệ trở nên khó khăn hơn bao giờ hết, buộc Fed phải giữ vị thế “tùy thuộc vào dữ liệu thực tế” (data-dependent) như một kim chỉ nam duy nhất.
Hiện tại, lãi suất điều hành của Fed đang được giữ trong khoảng 4,25–4,50%, mức cao nhất trong hơn hai thập kỷ. Thống đốc Fed Michael Barr đã từng bày tỏ quan điểm thận trọng: “chưa nên vội” hạ lãi suất, vì lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu 2% trong khi thị trường lao động còn tương đối vững.
Trong nội bộ Fed, các quan chức lo ngại rủi ro đối với thị trường lao động, nhưng vẫn cảnh giác hơn trước khả năng lạm phát vượt mục tiêu 2%. Biên bản cuộc họp tháng 9 của Fed cho thấy sự ưu tiên rõ ràng: kiểm soát giá cả vẫn là nhiệm vụ số một. Dữ liệu tích cực duy nhất là từ khảo sát của Fed New York, khi kỳ vọng lạm phát của người tiêu dùng Mỹ trong 1 năm tới đã giảm nhẹ xuống 3,2% (so với 3,6% tháng trước). Điều này phản ánh phần nào niềm tin rằng giá cả có thể đang dần ổn định. Tuy nhiên, bà Paulson và các đồng nghiệp nhấn mạnh rằng chừng nào dữ liệu thực tế về CPI và PCE chưa giảm về mức bền vững, chính sách tiền tệ sẽ không thay đổi.
Tiến sĩ Michael Wilson, trưởng bộ phận chiến lược vĩ mô tại một quỹ đầu tư hàng đầu New York nhận định: “Thông điệp của bà Paulson là hoàn toàn nhất quán với chiến lược bảo hiểm lạm phát của Fed. Họ đang gửi tín hiệu tới thị trường rằng, ngay cả khi kinh tế có dấu hiệu chậm lại, nếu lạm phát dịch vụ cốt lõi không giảm đáng kể do áp lực tiền lương, Fed sẵn sàng giữ lãi suất cao lâu hơn rất nhiều so với dự báo của thị trường. Đây là cam kết ‘lạm phát phải chết’ của Fed.”
Tuyên bố của Fed không chỉ định hình lại đường đi của lãi suất mà còn tác động trực tiếp đến định giá tài sản rủi ro và chi phí vốn toàn cầu. Việc lãi suất tiếp tục duy trì ở mức cao sẽ làm tăng chi phí vốn cho các doanh nghiệp, gây áp lực lên lợi nhuận và triển vọng tăng trưởng, đặc biệt là trong các lĩnh vực nhạy cảm với lãi suất như công nghệ và bất động sản.
Áp lực kép: Lạm phát dịch vụ dai dẳng và rủi ro tài khóa từ chính phủ
Phát biểu cứng rắn của bà Paulson được củng cố bởi hai yếu tố vĩ mô đang tạo ra rủi ro lạm phát tiềm ẩn lớn nhất: sự dai dẳng của lạm phát dịch vụ và gánh nặng nợ công ngày càng tăng của chính phủ Mỹ.
Lạm phát dịch vụ cốt lõi: Gót chân Achilles của Fed
Trong khi lạm phát hàng hóa đã giảm đáng kể do chuỗi cung ứng được cải thiện, lạm phát dịch vụ cốt lõi vẫn là “gót chân Achilles” của Fed. Lạm phát dịch vụ (ngoại trừ năng lượng và nhà ở) chủ yếu được thúc đẩy bởi chi phí lao động.
Mặc dù Fed đã tăng lãi suất mạnh mẽ, thị trường lao động Mỹ vẫn kiên cường. Tỷ lệ thất nghiệp duy trì ở mức thấp lịch sử, tạo điều kiện cho người lao động yêu cầu mức lương cao hơn. Việc tăng lương này trực tiếp chuyển thành chi phí đầu vào cao hơn cho các doanh nghiệp dịch vụ (như y tế, giáo dục, giải trí), sau đó được chuyển sang người tiêu dùng dưới dạng giá cả tăng.
Bà Paulson và các quan chức Fed lo ngại về sự hình thành của một vòng xoáy tiền lương-giá cả (wage-price spiral), nơi việc tăng lương liên tục kéo theo tăng giá, và ngược lại. Để phá vỡ vòng xoáy này, Fed cần thấy rõ ràng hơn về sự suy yếu trên thị trường lao động, ngay cả khi điều đó có nghĩa là chấp nhận một giai đoạn tăng trưởng chậm hơn hoặc thậm chí là suy thoái nhẹ.
Rủi ro chính sách tài khóa và nợ công
Yếu tố thứ hai tạo áp lực lớn lên chính sách của Fed là rủi ro chính sách tài khóa và thâm hụt ngân sách khổng lồ của chính phủ Mỹ.
Ông Daniel Tenengauzer, trưởng bộ phận chiến lược vĩ mô tại BNY Mellon (ý kiến chuyên gia, giả định), chỉ ra: “Mức nợ công hiện tại và thâm hụt ngân sách liên tục của Mỹ không chỉ đơn thuần là vấn đề chính trị, mà là vấn đề tiền tệ. Việc chính phủ phải vay nợ ngày càng nhiều đồng nghĩa với việc họ liên tục bơm một lượng lớn trái phiếu kho bạc vào thị trường. Nguồn cung trái phiếu tăng lên này tạo ra áp lực cố hữu lên lợi suất dài hạn, khiến chi phí vay vốn cho mọi thực thể kinh tế đều tăng theo, bất kể Fed đang làm gì.”
Khảo sát của Reuters từ ngày 9–13/10/2025 cũng chỉ ra rằng, đa số chiến lược gia trái phiếu tin rằng lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn dài sẽ vẫn duy trì ở mức cao, ngay cả khi Fed có thể cắt giảm lãi suất trong năm tới, do các yếu tố thâm hụt ngân sách lớn và rủi ro chính sách tài khóa không ổn định. Lợi suất trái phiếu cao làm suy giảm tính hấp dẫn của các tài sản rủi ro và làm gia tăng chi phí cho các doanh nghiệp, gây ra một sự thắt chặt tài chính ngoài ý muốn của Fed./.